मैले उनी तिर फर्किएर भने दाइ छाकको लागि काम गर्नुपर्छ । छाक भगवानले दिन थाले भने सबै जना काम गर्न छाडेर भगवान पुकारेरै बस्न थलिहाल्छन् नी ।
उसले मधुरो आवाज निकाल्यो ः के गर्ने भाइ यो पापी पेटले गर्छ जे गर्छ । आफ्नो पेशा यस्तै छ । सिधै भन्न सक्दिन दिन भरि काम गरिरहन पाम भनेर । म लाश पोल्छु भाइ । मैले तेसो भने भनेँ त्यो मान्छे मरुन भन्ने कामना गरेको जस्तो हुन्छ । अनि मेरो बाध्यता पनि त्यस्तै हेरन मान्छे मरेनन् भने यहाँ ल्याइन्नन्, यहाँ ल्याइएनन् भने पोल्न पाइन्न । पोल्न पाइएन भने बेलुका चुल्होमा आगो बल्दैन । अनि के गर्ने भन त ?
म अवाक भएँ मसँग कुनै उत्तर थिएन । त्यसदिन लामै कुरा भयो । झमक्कै साँझ परेसम्म हामीले कुरा ग¥यौ । त्यस दिनदेखि म पशुपति गएको दिन प्राय सोमलाल दाइ नभेटी नफर्कने भएँ । पशुपतिमा उनी प्रायः चितामा बाँसले मुढा ठेल्दै हुन्थे, लाश घोच्दै हुन्थे त कहिले यतै बराल्लिदै हुन्थे । भन्थे अरूलाई पोलेर आफू बाँच्नु परेको छ ।
सोमलाल दाइलाई थाहा थियो एक दिन उनी पनि यसै गरी पोलिने छन् र पनि खै किन हो साह्रै लोभ गर्थे । थोरै खान्थे धेरै बचत गर्ने कोशिस गर्थे । कहिले एक छाक मात्र खान्थे । कहिले भोकै पेटमा तातो पानीले चित्त बुझाउँथे ।
एकदिन मैले एक पोका चामल र केही खुल्ला पैसा बोकेर गएँको थिएँ । एक्लै बाँड्न गाह्रो हुने भएकोले सोमलाल दाइलाई फुर्सदमा देखेर सहयोग गर्न बोलाएको थिएँ । चामल पैसा बाँड्दै जाँदा एउटा गम्सामा उनले धेरै चामल हाले । मैले मान्छे नै छैन् झन किन धेरै दाइ ? भनेर सोधेको थिएँ । उनी फिस्स हाँसे । त्यति बेला थाहा भयो त्यो माग्नेहरूको लाइनमा फिजाएर राखेको गम्सा सोमलाल दाइको रहेछ । म चकित भएँ । त्यहाँबाट निस्केपछि भने दाइ कति लोभ गर्छौ !
कहानी छ भाइ । लामो सुस्केरा हाल्दै भने ।
हामी कैलाश डाँडा तिर लाग्यौ । आज म तपाईको सबै कहानी सुन्छु ।
अहिले सकिन्न भाइ । दिन सकिन्छ कहानी सकिन्न । तिमी त अफिस नि जानु पर्छ ।
आज म पूरै फुर्सदमा छु दाइ आज त कहानी सुनेरै जाने हो । आज मेरो जन्म दिन हो । मैले सबैतिर विदा लिएको छु । आजको दिन तपाइसँगै ।
ल जन्म दिनको शुभकामना छ भाइ । त्यही त आज चामल पैसा बोकेर आयौ ?
हो दाइ, आजको दिन सकेसम्म केही राम्रो काम गर्ने कोशिस गर्छु । केही असाहायलाई सहयोग गर्छु ।
हामी माथी पुगेर चउरमा बस्यौं । सुन्तला आयो । बदाम आयो । पानी आयो । जे जे आयो सबै खाइयो । सोमलाल दाइ बेला बेला आबेगमा आउँथे । कहिले रुम्ला झै गर्थे । कहिले सबैको ध्यान खिच्ने गरी हाँस्थे । एक बज्न लागेको थियो सोमलाल दाइको कहानी सकियो । मैले बुझे सोमलाल दाइलाई । उनी देखाउन चाहन्छन् उनलाई छोडेर जानेलाई । उनको श्रीमतीले पैसा कमाएन भनेर उनलाई छोडेर घरबेटीसँग पोइला गइछन् । उनी चाहन्छन् । काठमाडौंमा त्यो भन्दा अग्लो, त्यो भन्दा ठूलो घर बनाउँ । बैंक ब्यालेन्स गरौं । ब्यालेन्स पनि गरेका छन् । अब छिटै घर बन्ने पैसा पुग्नेछ रे उनको ।
घर बनाएपछि आनन्दले बस्ने छु, सपना थियो उनको ।
घर फर्कदै गर्दा सोँचे प्रेमले मान्छेलाई पागल गराउँछ सुनेको थे । लोभी नी बनाउँदो रहेछ । अरूलाई देखाउन कै लागि यसरी नखाइ नखाइ पनि के कमाउनु । आखिर जाने बेला खाको र लाको मात्रै हो । लान केही सक्ने हैन किन यसरी लोभ गर्नु परेको होला । उनलाई यस्तो कुरा ग¥यो भने उनी बुझ्दैनन् । उनलाई त जसरी पनि घर बनाएर देखाउनु परेको छ ।
पशुपती जाँदा म उनलाई जहिले चिया र दुनोट खुवाउँथे । अनी जिस्काउँथे दाइ कहिले हो तपाइको घरमा चिया खाने ?
उनी फिस्स हाँसेर भन्थे आउँछ भाइ दिन छिटै आउँछ ।
त्यस पछि म अफिसको कामले भ्याली बाहिर तिर गए । लगभग २ महिना जति उनीसँग कुनै सम्पर्क भएन । उनीसँग मोबाइल थिएन । मसँग सम्पर्क गर्ने खास काम पनि थिएन । म फर्किए पछि फेरी उसैगरी मर्निङ वाक गएको थिएँ । उनलाई सम्झे पनि तर त्यसदिन उनी पशुपती तिर देखिएनन् । त्यसको एक हप्ता पछि उनी गौशला चोकमा भेटिए । सफाचट भएर हिडेका रहेछन् । खुशी भए झै कराए आहो भाइ कता हराउनु भएको थियो ?
फेरिनु पो भएछ त भाइ । गाला पनि मोटाएका छन् ।
म त के फेरिए होला र दाइ । तपाई चै फेरिनु भएछ । पहिरन पनि फेर्नु भएछ । ठाउँ पनि फेर्नु भो कि के हो ? पशुपतीमा त भेटिनु हुन्न त ? कि चिया खान बोलाउने बेला भो ?
उनी उसै गरी फिस्स हाँसे । पशुपतीको काम छाडे भाइ मैले । अब छिटै तपाईलाई चियाको लागि बोलाउने छु । तपाईको नम्बर दिनुस न । मैले तपाईलाई कति खोजेँ । तपाईको बाटो कति हेँरे । तपाई आउँदै आउनु भएन ।
मैले आफ्नो कार्ड दिदै भने । म अफिसको कामले बाहिर गएको थिए । १ हप्ता भयो फर्केको तपाईलाई भेट्न भनेर पशुपती तिर गएको थिएँ । भेटिनु भएन । अनि के छ त दाइ नयाँ ?
एउटा घर हेरेको छु भाइ बनाउन झन्झट रहेछ । बनेकै राम्रो हेरेर किनम भन्या । त्यो घरको मान्छे अब अमेरिका तिरै बस्ने रैछन् । यहाँको बेचेर जान ला को रैछन् त्यसैले त्यही किनम कि भनेर सोचेको छु । घर मन परेको छ अब कुरा मिल्यो भने त्यही किन्छु । त्यसपछि मेरो घरको पहिलो पाहुना भाइ नै हुने छौं । मैले पकाको चिया खुवाउने छु ।
चिया मात्रै ? मैले जिस्किन खोजे ।
ल तिमी जे भन्छौं । खानै पकाएर खुवाउँला ।
समय आफ्नै गतिमा चलिरह्यो । म आफ्नै सेड्युलमा चलिरहँे । उनी पनि आफ्नै सेड्युलमा चले होला भेट भएन । त्यसको १ महिना जति पछि । बेलुका खाना खाने बेला एउटा ल्यान्ड लाइनबाट कल आयो । फोनको उता पट्टी सोमलाल दाइ रहेछन् ।
भाइ चिया खान कहिले आउँछौ ? फोन उठाउने बित्तिकै उनले भने ।
बधाई छ है दाइ । दाइले जहिले बोलाउनु हुन्छ ।
आउ भोली बिहान ।
लोकेसन दिए । भोली पल्टनै म बिहानको मर्निङ वाकबाट सिधै उनले दिएको लोकेसनमा गए । हेर्दै रहर लाग्दो घर । प्रशस्त बगैचा । बगैचामा फूलहरू । हरिया दुबो । एउटा एभोकाडोको रुख । एउटा सानो अम्बाको बोट । गेटबाट छिरे पछि यि सबै नियालेर एकछिन बँसे । भित्रको गेटमा गएर बेल बजाँए । सोमलाल दाइ आए । भित्र लगे सम्मानका साथ राखे । चिया बनाएर लिएर आए । चिया र विस्कुट खायौं । केही बेर सामान्य कुरा भए । कुरैकुरामा जिस्काएँ घर देखाउनु भो त भाउजुलाई । यस्तो घर देखेपछि भाउजु त लोभिनु नै होला । मै लोभिए । भाउजु त के ।
के देखाउनु नी भाइ देखाउनै नपाई मरिछ नी । त्यसले सम्पत्तिको लागि मलाई छाडेर गइ त्यसलाई त्यो भन्दा धनी भएर देखाउछु भन्दा भन्दै त्यसलाई देखाउनै नपाई मरिछ नी ।
सोमलाल दाइ निराश भए ।
मैले बुझ्न सकिन उनी उनको भुपू श्रीमती मरेकोमा दुःखी थिए वा उनीलाई आफ्नो आलिसान महल देखाउन नपाएर दुःखी थिए । लाग्थ्यो उनलाई उनी मरेकोमा कुनै चिन्ता थिएन । चिन्ता थियो त उनको यो आलिशान महल उनीलाई देखाउन नपाएकोमा थियो । उनले दिनरात दुःख गरेर कमाएको । नखाई नखाई जोगाएको सम्पति जसलाई देखाउन कै लागि यो सब गरे उनले उनैलाई देखाउन पाएनन् ।
उनीसँग अब काठमाडौंमा सुन्दर घर, बैंक ब्यालेन्स थियो । उनी धनी भएका थिए । पैसा, घर नहुँदा, दुःख गरेर कमाउदाँ, जोगाउँदा उनले यति सोचेका थिए पैसाले सबै कुरा पूरा गर्नेछ । अहिले उनीसँग प्रशस्त पैसा भयो तर उनी एक्लो एक्लो भए । उनलाई लाग्न थाल्यो । पैसाले सुख किन्न मिल्दैन । पीडा हुन थाल्यो उनलाई । खाई नखाई जोगाएको पैसा अब टन्न पिउन थाले । पेटमा अन्न भन्दा बढी रक्सी पर्न थाल्यो । कहिले काही रक्सी नै मात्र पिउन थालेछन् ।
म सुत्नै लागेको थिएँ मेरो फोन बज्यो ।
भाइ पैसाले सुख किन्न सकिन ।
फोनमा सोमलाल दाइ थिए । केही भनेनन् यति भनेर फोन काटे । मेरो कुरा पनि सुनेनन् । मैले पनि झट्ट जवाफ फर्काउन सकिन । उनको पीडा आवाजमा प्रष्ट आएको थियो ।
आज अफिस विदा भएकोले बिहान अलि अल्छि गरेर मर्निङवाक निस्के उही रुट तिलगंगा, पशुपती, गौशला, पूरानो बानेश्वर हुँदै घर । पशुपती पुग्दा ८ बजिसकेको थियो । शरीर अझै अल्छी गर्दै थियो । घाटमा दुई ओटा लाश बलिरहेका थिए । एउटा घाटे लाशलाई घोचिरहेको थियो । छेउमा लेखक भाइलाई देखेँ । लेखक भाइको नाम भुले मैले उनलाई सधै लेखक भाइ भनेर सम्बोधन गर्थे । उनी पत्र पत्रिका तिर लेखहरू लेख्थे । कथा, गजल, कविता पनि लेख्थे । उनी सोमलाल दाइको घरमा तलको फ्लाटमा बस्थे । साह्रै सहयोगी थिए लेखक भाइ । आफन्त नै हुन की कोही बेबारिसे लाश भेटे ।
लेखक भाइ कसलाई ल्याएनु भयो ? मैले छेउमा गएर सोधेँ ।
ए दाइ धेरै दिनमा पो देखिनु भो त ? हेर्नु न सोम दाइ त जानु भो नी ।
हँ ! म झस्किएँ । कसरी ? के भएर ? अस्तिन भेट्दा त ठिकै थिए ।
रक्सीले खायो दाइ । अन्न केही खाने हैन रक्सी मात्र खाएर गए दाइ त ।
बिचरा सोमलाल दाइ पहिला यसै गरी अरूको लाश घोचिरहेका हुन्थे आज उनैलाई त्यसैगरी अर्को घाटेले घोचिरहेको छ । एकदिन उसलाई पनि अरू कसैले यसैगरी घोचेर जलाउने छ । श्रीमतीले सम्पतिको लागि छाडेर गई भनेर खाइ नखाइ सम्पति जोडे । अहिले ती सम्पति यतिकै बेबारिसे छाडेर जानु प¥यो । अनेकन गरेर कमाएको सम्पति यतिकै छाडेर जाँदैछन् । मान्छेले लाने भनेको लाएको र खाएको मात्र हो । आउने र जाने बेला सबै नाङ्गो र खाली नै हो । तपाइको आत्मालाई शान्ति मिलोस । अल विदा सोमलाल दाइ ।
सुजन बैरागी
रामेछाप
संदेश
